پایتون یا روبی کدام بهتر است؟

ورود به دنیای برنامه نویسی، گامی هیجان انگیز و پر از پتانسیل است. اما اولین چالش، اغلب انتخاب زبان برنامه‌نویسی مناسب است. در میان انبوه گزینه‌ها، دو نام همواره به عنوان رقبای جدی مطرح بوده‌اند؛ Python یا Ruby . هر دو زبان، مدرن، قدرتمند، شیءگرا و دارای جوامع پشتیبانی قوی هستند که آن‌ها را به گزینه‌های جذابی هم برای مبتدیان و هم برای توسعه‌دهندگان باتجربه تبدیل کرده است.

اما سوال کلیدی اینجاست که پایتون یا روبی؟ کدام یک برای اهداف شما، مسیر یادگیری مورد نظرتان و آینده شغلی‌تان مناسب‌تر است؟ این دو زبان با وجود شباهت‌های فراوان، تفاوت‌های فلسفی و کاربردی مهمی دارند که درک آن‌ها برای یک انتخاب آگاهانه ضروری است.

در این مقاله، قصد داریم به مقایسه پایتون و روبی به صورت جامع بپردازیم. ما ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا و معایب هر کدام را بررسی خواهیم کرد. همچنین نگاهی به تفاوت‌ها و شباهت‌های کلیدی آن‌ها خواهیم انداخت تا به شما در انتخاب بین روبی و پایتون و یافتن بهترین گزینه برای شروع یا ادامه مسیر برنامه‌نویسی‌تان کمک کنیم.

جدول مقایسه پایتون و روبی

معرفی زبان پایتون

زبان برنامه نویسی پایتون (Python) یک زبان سطح بالا، تفسیر شده، تعاملی، شیءگرا و با معناشناسی پویا است. پایتون به دلیل خوانایی بالا و سادگی سینتکس خود، به عنوان یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها برای شروع برنامه‌نویسی شناخته می‌شود. فلسفه اصلی پایتون بر خوانایی کد تأکید دارد و از تورفتگی (Indentation) برای مشخص کردن بلوک‌های کد استفاده می‌کند که این امر باعث می‌شود کدهای پایتون یا روبی بسیار تمیز و قابل فهم باشند. پایتون یک زبان همه منظوره است و کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارد، از جمله:

• توسعه وب (Web Development) : با استفاده از فریم‌ورک‌های قدرتمندی مانند Django و  Flask .
• هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) و یادگیری ماشین (Machine Learning) : کتابخانه‌های غنی مانند TensorFlow، PyTorch، Scikit-learn و Keras، پایتون را به انتخاب اول در این حوزه تبدیل کرده‌اند.
• علوم داده (Data Science) و تحلیل داده: کتابخانه‌هایی چون  Pandas، NumPy و Matplotlib ابزارهای قدرتمندی برای کار با داده‌ها فراهم می‌کنند.
• توسعه نرم افزار و اسکریپت‌نویسی: برای اتوماسیون وظایف، ساخت ابزارهای سیستمی و توسعه برنامه‌های دسکتاپ.
• توسعه بازی: با استفاده از کتابخانه‌هایی مانند Pygame .
• محاسبات علمی و مهندسی: به لطف کتابخانه‌های قدرتمند علمی.

جامعه بزرگ و فعال پایتون یا روبی و مستندات فراوان، پشتیبانی و یادگیری این زبان را آسانتر می‌کند.

معرفی زبان برنامه نویسی روبی

زبان برنامه‌نویسی روبی (Ruby) نیز یک زبان دینامیک، متن باز، تفسیر شده و شیءگرا است که هنگام انتخاب بین پایتون یا روبی، این زبان بر سادگی و بهره‌وری تمرکز دارد. روبی توسط یوکیهیرو ماتسوموتو (ماتز) در اواسط دهه ۱۹۹۰ در ژاپن ایجاد شد. هدف اصلی ماتز ساخت زبانی بود که برنامه‌نویسی را لذت بخش‌تر کند و به توسعه دهندگان اجازه دهد به سرعت ایده‌های خود را پیاده‌سازی کنند. روبی سینتکسی زیبا و خوانا دارد و از اصل کمترین شگفتی (Principle of Least Astonishment) پیروی می‌کند، به این معنی که رفتار زبان باید تا حد امکان قابل پیش‌بینی باشد.

مشهورترین کاربرد روبی در مقابل پایتون در توسعه وب از طریق فریمورک محبوب Ruby on Rails (RoR) است. Rails یک فریمورک کامل (Full-stack) است که بسیاری از الگوهای رایج توسعه وب مانند MVC Controller و Convention over Configuration را پیاده سازی می‌کند و به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد با سرعت بالا برنامه‌های وب پیچیده را بسازند. بسیاری از استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ مانند GitHub، Airbnb، Shopify و (در نسخه‌های اولیه) Twitter از روبی و Rails استفاده کرده‌اند. سایر کاربردهای روبی عبارتند از:

• اسکریپت‌نویسی و اتوماسیون
• ابزارهای DevOps
• توسعه برنامه‌های کاربردی

تفاوت کلیدی پایتون با زبان روبی

اگرچه پایتون یا روبی شباهت‌های زیادی دارند، تفاوت‌های کلیدی نیز بین آن‌ها وجود دارد که می‌تواند بر انتخاب بین روبی و پایتون تأثیر بگذارد:

• فلسفه طراحی پایتون یا روبی
  • پایتون: بر سادگی، خوانایی و وجود یک راه آشکار و ترجیحی برای انجام هر کار تأکید دارد .
  • روبی: بر انعطاف پذیری و ارائه راه‌های متعدد برای رسیدن به یک هدف تمرکز دارد .

به نقل از |learn.onemonth.com :

“پایتون بر یک روش واضح برای انجام کارها تأکید دارد، در حالی که روبی انعطاف‌پذیری بیشتری ارائه می‌دهد و اغلب چندین راه برای رسیدن به یک نتیجه وجود دارد.”

• سینتکس (Syntax) پایتون یا روبی
  • پایتون: از تورفتگی برای تعریف بلوک‌های کد استفاده می‌کند که باعث خوانایی بالا می‌شود.
  • روبی: از end برای بستن بلوک‌ها استفاده می‌کند و سینتکس انعطاف پذیرتری دارد.
• زمان یادگیری روبی در مقابل پایتون
  • هر دو زبان نسبتا آسان برای یادگیری هستند. پایتون اغلب به دلیل سینتکس سر راست‌تر، برای مبتدیان مطلق کمی ساده‌تر در نظر گرفته می‌شود. به این موضوع در مقاله مدت زمان یادگیری پایتون به طور کامل پرداخته شده است.
  • روبی نیز منحنی یادگیری ملایمی دارد، اما انعطاف پذیری آن ممکن است در ابتدا کمی گیج‌کننده باشد.
• اکوسیستم و کاربرد غالب پایتون یا روبی
  • پایتون: اکوسیستم بسیار وسیع و متنوعی دارد و در هوش مصنوعی، علوم داده، یادگیری ماشین و توسعه وب بسیار قوی است.
  • روبی: اکوسیستم قوی‌ای دارد اما بیشتر حول توسعه وب با فریم‌ورک Rails متمرکز است.
• جامعه (Community)
  • پایتون: جامعه بسیار بزرگتری دارد.
  • روبی: جامعه کوچکتر اما بسیار فعال و وفاداری دارد، به خصوص در حوزه توسعه وب.
• درآمد
  • سطح درآمد برای توسعه دهندگان پایتون و روبی معمولا رقابتی و نزدیک به هم است. تفاوت درآمد بیشتر به سطح تجربه، موقعیت جغرافیایی، اندازه شرکت و نقش شغلی خاص بستگی دارد تا صرفا به زبان برنامه نویسی پایتون یا روبی.

شباهت‌های زبان برنامه نویسی پایتون و روبی

مقایسه پایتون و روبی نشان می‌دهد که این دو زبان نقاط مشترک قابل توجهی نیز دارند. هر دو زبان سطح بالا (High-level) هستند، به این معنی که جزئیات پیچیده مدیریت حافظه و سخت افزار را از برنامه نویس پنهان می‌کنند و امکان تمرکز بر منطق برنامه را فراهم می‌سازند.

همچنین، هر دوی پایتون یا روبی زبان‌های مفسری (Interpreted) به شمار می‌روند؛ کدهای آن‌ها به جای کامپایل شدن مستقیم به زبان ماشین، خط به خط توسط یک مفسر اجرا می‌شوند. یکی از مهمترین شباهت‌ها، پشتیبانی کامل از پارادایم برنامه‌نویسی شیءگرا (Object-Oriented) در هر دو زبان است.

اگرچه روبی در مقابل پایتون در این زمینه خلوص بیشتری دارد و در آن تقریبا همه چیز به عنوان یک شیء در نظر گرفته می‌شود.

علاوه بر این، پایتون یا روبی هر دو دینامیک تایپ (Dynamically Typed) هستند، یعنی نیازی به تعریف صریح نوع متغیرها در زمان کدنویسی نیست و نوع آن‌ها در زمان اجرا مشخص می‌شود. این دو زبان تحت مجوزهای متن باز (Open-source) منتشر شده‌اند و استفاده از آن‌ها رایگان است، که به رشد جوامع آن‌ها کمک شایانی کرده است.

کاربردهای پایتون و روبی در دنیای واقعی

انتخاب بین پایتون یا روبی اغلب به کاربرد مورد نظر و اهداف شغلی شما بستگی دارد.

استفاده از پایتون در هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علوم داده

پایتون به زبان استاندارد در حوزه‌های هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علوم داده تبدیل شده است. دلایل اصلی این امر عبارتند از:

• کتابخانه‌های قدرتمند پایتون یا روبی: دسترسی به کتابخانه‌هایی مانند NumPy برای محاسبات عددی، Pandas برای دستکاری داده‌ها، Matplotlib و Seaborn برای بصری سازی و Scikit-learn، TensorFlow و PyTorch  برای الگوریتم‌های یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی، پایتون را بی رقیب کرده است.
• سادگی و سرعت توسعه: پایتون به محققان و دانشمندان داده اجازه می‌دهد تا به سرعت الگوریتم‌ها را پیاده سازی و آزمایش کنند.
• جامعه بزرگ: جامعه عظیم پایتون در این حوزه‌ها به معنای دسترسی به منابع آموزشی فراوان، کدها و پشتیبانی است. مقایسه پایتون یا متقلب نیز نشان‌دهنده قدرت پایتون در محاسبات علمی است. اگر به یادگیری عمیق پایتون برای ورود به این حوزه‌ها علاقه‌مندید دوره جامع نخبگان پایتون می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.

استفاده از روبی در توسعه وب و استارتاپ‌ها

روبی، به خصوص به لطف فریم ورک قدرتمند Ruby on Rails، جایگاه ویژه‌ای در دنیای توسعه وب دارد و همچنان انتخابی محبوب، به ویژه در میان استارتاپ‌ها، به شمار می‌رود. یکی از دلایل اصلی این محبوبیت، سرعت بالای توسعه (Rapid Development) است که Rails از طریق پیروی از اصل Convention over Configuration و ارائه مجموعه‌ای غنی از ابزارهای داخلی فراهم می‌کند؛ این امر به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا به سرعت نمونه‌های اولیه (Prototypes) و برنامه‌های کاربردی کامل را ایجاد کنند. علاوه بر این، اکوسیستم Rails با در اختیار داشتن مجموعه عظیمی از Gem‌ها (کتابخانه‌های روبی)، امکان افزودن آسان قابلیت‌های متنوع به برنامه‌های وب را ممکن می‌سازد.

در نهایت، جامعه متمرکز و منسجم روبی که تأکید زیادی بر بهترین شیوه‌ها (Best Practices) در توسعه وب دارد، به جذابیت این زبان برای ساخت وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌های آنلاین می‌افزاید.  اگر به دنبال شروع برنامه نویسی و کسب درآمد از آن هستید ولی در انتخاب مسیر درست نیاز به کمک دارید، همین حالا با ما تماس بگیرید تا شما را در مسیر یادگیری و انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی راهنمایی کنیم. تماس با ما

انتخاب زبان بر اساس نیازهای شغلی

تصمیم گیری در مورد روبی در مقابل پایتون باید با توجه به مسیر شغلی مورد نظرتان انجام شود:

• اگر هدف شما ورود به دنیای هوش مصنوعی، یادگیری ماشین یا علوم داده است و بین پایتون یا روبی گیر کرده‌اید، پایتون انتخاب واضح و بهتری است.
• اگر به توسعه وب علاقه دارید، هر دو زبان گزینه‌های قوی هستند. روبی با Rails برای توسعه سریع ایده آل است و در برخی اکوسیستم‌های استارتاپی محبوبیت دارد. پایتون با Django و Flask نیز بسیار قدرتمند و پرکاربرد است و به دلیل گستردگی کاربردهای پایتون، ممکن است فرصت‌های شغلی متنوع‌تری را در بلند مدت فراهم کند.
• برای اسکریپت نویسی و اتوماسیون، هر دو زبان توانمند هستند، اما پایتون به دلیل سادگی و کتابخانه‌های استاندارد غنی، اغلب ترجیح داده می‌شود.

سوالات متداول

در اینجا به برخی سوالات رایج در مورد مقایسه پایتون و روبی پاسخ می‌دهیم:

1.    آیا روبی سخت‌تر از پایتون است؟

خیر، لزوما سخت‌تر نیست. هر دو زبان برای مبتدیان مناسب هستند. پایتون اغلب به دلیل سینتکس بسیار ساده و سرراست، کمی آسان‌تر برای شروع در نظر گرفته می‌شود. انتخاب بین پایتون یا روبی از نظر سختی، بیشتر به سلیقه شخصی بستگی دارد.

2.    برای توسعه وب، پایتون بهتر است یا روبی؟

هر دو زبان گزینه‌های عالی برای توسعه وب هستند. روبی با فریم‌ورک Ruby on Rails به دلیل سرعت بالای توسعه و پیروی از الگوهای خوب، شهرت زیادی دارد و برای استارتاپ‌ها جذاب است. پایتون با فریم‌ورک‌هایی مانند Django و Flask نیز بسیار قدرتمند، مقیاس‌پذیر و محبوب است و از اکوسیستم بزرگتری بهره می‌برد.

3.    کدام زبان بازار کار بهتری دارد؟ پایتون یا روبی؟

هر دو زبان بازار کار خوبی دارند. پایتون به دلیل رشد انفجاری در حوزه‌های هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علوم داده، در حال حاضر تقاضای بسیار بالایی دارد و فرصت‌های شغلی متنوع‌تری ارائه می‌دهد. روبی نیز همچنان در حوزه توسعه وب، به خصوص برای شرکت‌هایی که از Rails استفاده می‌کنند، تقاضای خوبی دارد.