گیت‌هاب چیست؟ معرفی کامل GitHub برای مبتدی‌ها

گیت‌هاب چیست؟

گیت‌هاب (GitHub) یک پلتفرم آنلاین برای میزبانی و مدیریت پروژه‌های برنامه‌نویسی است که مبتنی بر سیستم کنترل نسخه‌ی Git ساخته شده. این پلتفرم به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا به‌صورت فردی یا تیمی روی پروژه‌ها کار کنند، تغییرات را دنبال کنند و تاریخچه‌ی دقیق از تمامی نسخه‌های کد در اختیار داشته باشند. گیت‌هاب برای ذخیره‌سازی کدها به‌صورت آنلاین، مستندسازی پروژه‌ها، پیگیری وظایف، بررسی تغییرات و همکاری بین اعضای تیم توسعه طراحی شده است.

در گیت‌هاب، هر پروژه در قالب یک «مخزن» یا همان repository ذخیره می‌شود. این مخزن شامل تمامی فایل‌های پروژه، تاریخچه‌ی تغییرات، شاخه‌های مختلف کد (branches)، درخواست‌های تغییر (pull requests)، و بخش‌هایی برای مدیریت باگ‌ها یا پیشنهادهای جدید است. استفاده از گیت‌هاب تنها محدود به برنامه‌نویسان حرفه‌ای نیست؛ حتی افراد مبتدی هم می‌توانند به‌راحتی با این پلتفرم کار کنند، به‌ویژه اگر هدفشان یادگیری توسعه نرم‌افزار، کار تیمی یا مشارکت در پروژه‌های متن‌باز باشد.

جدول مفاهیم کلیدی گیت و گیت‌هاب

تفاوت بین Git و GitHub چیست؟

برای درک بهتر گیت‌هاب، ابتدا باید تفاوت آن با Git را بدانیم. Git یک ابزار خط فرمان است که روی سیستم شخصی کاربر نصب می‌شود و برای مدیریت نسخه‌های مختلف یک پروژه استفاده می‌شود. این ابزار امکان ذخیره‌سازی محلی، بازگردانی به نسخه‌های قبلی، مقایسه‌ی تغییرات و کنترل دقیق روی روند توسعه را فراهم می‌کند. به‌عبارت دیگر، Git فقط یک سیستم کنترل نسخه است و به تنهایی قابلیت اشتراک‌گذاری پروژه با دیگران را ندارد.

در مقابل، گیت‌هاب یک وب‌سایت است که امکانات Git را به‌صورت آنلاین و در بستر ابری ارائه می‌دهد. گیت‌هاب به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا پروژه‌های خود را روی اینترنت منتشر کنند، اعضای تیم را به پروژه اضافه کنند، تغییرات را با دیگران به اشتراک بگذارند و به صورت تیمی روی یک پروژه کار کنند. در گیت‌هاب، تمام امکانات Git مانند commit، push، pull، و merge در قالب رابط کاربری گرافیکی در دسترس است و کاربران می‌توانند بدون نیاز به خط فرمان هم بسیاری از عملیات را انجام دهند.

به زبان ساده، می‌توان گفت Git مانند موتور اصلی یک خودرو است که کنترل تغییرات را انجام می‌دهد، در حالی که GitHub همانند داشبورد، فرم، و فضای اشتراکی آن خودرو است که ارتباطات، گزارش‌گیری و همکاری را ممکن می‌سازد.

به نقل از سایت kinsta:

« گیت‌هاب یک شرکت انتفاعی است که یک سرویس میزبانی مخزن گیت مبتنی بر ابر ارائه می‌دهد. اساساً، استفاده از گیت برای کنترل نسخه و همکاری را برای افراد و تیم‌ها بسیار آسان‌تر می‌کند.

رابط کاربری گیت‌هاب به اندازه کافی کاربرپسند است، بنابراین حتی کدنویسان تازه‌کار نیز می‌توانند از گیت بهره ببرند. بدون گیت‌هاب، استفاده از گیت عموماً نیاز به کمی دانش فنی بیشتر و استفاده از خط فرمان دارد.»

گیت‌هاب چطور کار می‌کند؟

گیت‌هاب بر پایه‌ی Git ساخته شده، یعنی همان سیستمی که برای کنترل نسخه‌ی کدها استفاده می‌شود. اما گیت‌هاب تنها یک ابزار ساده برای ذخیره‌سازی کد نیست؛ بلکه بستری کامل برای مدیریت پروژه‌های نرم‌افزاری، همکاری بین اعضای تیم، پیگیری تغییرات، بررسی کدها (Code Review) و مشارکت در توسعه است.

نحوه‌ی کار گیت‌هاب به این شکل است که شما ابتدا کدها را در یک “مخزن” یا repository قرار می‌دهید. سپس از طریق Git (که روی سیستم شما نصب می‌شود) به این مخزن متصل می‌شوید و تغییرات‌تان را از طریق اینترنت به مخزن گیت‌هاب منتقل می‌کنید. سایر اعضای تیم هم می‌توانند مخزن را کپی کنند، تغییرات خود را انجام دهند، و درخواست دهند که این تغییرات به پروژه اصلی اضافه شود. گیت‌هاب در این بین امکان بررسی، تأیید یا رد کردن این تغییرات را فراهم می‌کند. حالا بیایید قدم به قدم، مراحل را بررسی کنیم.

نصب Git

نخستین قدم برای استفاده از گیت‌هاب، نصب نرم‌افزار Git است. Git یک برنامه‌ی خط فرمانی است که به شما اجازه می‌دهد تمام تغییراتی که روی کد خود اعمال می‌کنید را ذخیره و مدیریت کنید. برای نصب آن، کافی است به وب‌سایت رسمی git-scm.com بروید و نسخه‌ای که متناسب با سیستم‌عامل‌تان است (ویندوز، مک یا لینوکس) را دانلود کنید.

بعد از نصب، می‌توانید با باز کردن ترمینال (یا Command Prompt در ویندوز) و نوشتن دستور git –version مطمئن شوید که نصب با موفقیت انجام شده. این دستور نسخه‌ی نصب‌شده‌ی Git را نمایش می‌دهد.

ثبت‌نام در GitHub

بعد از نصب Git، نوبت به ساخت حساب کاربری در وب‌سایت GitHub می‌رسد. این کار بسیار ساده است. وارد سایت github.com شوید و روی دکمه‌ی Sign up کلیک کنید. سپس اطلاعاتی مانند ایمیل، نام کاربری دلخواه و رمز عبور را وارد نمایید. پس از ثبت‌نام، ایمیلی برای تأیید هویت‌تان ارسال می‌شود. با تأیید این ایمیل، حساب کاربری شما فعال می‌شود.

داشتن حساب کاربری در گیت‌هاب به شما اجازه می‌دهد مخازن جدید ایجاد کنید، روی پروژه‌های دیگر مشارکت داشته باشید، تغییرات اعمال کنید و در جامعه‌ی توسعه‌دهندگان فعالیت کنید.

راه‌اندازی مخزن

مخزن یا همان Repository، قلب هر پروژه‌ی گیت‌هاب است. این همان جایی است که کدهای پروژه، فایل‌های مستندات، تاریخچه‌ی commit‌ها، شاخه‌های مختلف توسعه و درخواست‌های همکاری (Pull Requests) ذخیره می‌شود. برای راه‌اندازی یک مخزن جدید، کافی است پس از ورود به حساب کاربری خود، روی دکمه‌ی “New Repository” کلیک کنید.

در این مرحله، شما باید اطلاعاتی درباره‌ی مخزن وارد کنید؛ از جمله نام مخزن، توضیحات پروژه، عمومی یا خصوصی بودن آن و انتخاب گزینه‌هایی مثل افزودن فایل README یا .gitignore.

نام‌گذاری پروژه

یکی از مهم‌ترین گام‌ها در ایجاد مخزن، انتخاب نام مناسب برای پروژه است. نام پروژه باید ساده، مرتبط با محتوای آن، قابل جست‌وجو و ترجیحاً انگلیسی باشد. نام‌گذاری اصولی به شفافیت پروژه و سئوی بهتر آن کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، اگر پروژه‌ی شما مربوط به فروشگاه اینترنتی است، نامی مثل online-store یا ecommerce-app بسیار بهتر از نام‌های عمومی و نامفهوم مثل project123 است.

اضافه کردن جزئیات پروژه

در همان صفحه‌ی ایجاد مخزن، بخشی برای وارد کردن توضیحاتی درباره‌ی پروژه وجود دارد که در قسمت Description نمایش داده می‌شود. این توضیح باید به‌صورت خلاصه بیان کند که پروژه چه کاری انجام می‌دهد، مخاطب آن کیست، و چه مشکلی را حل می‌کند. همچنین می‌توانید یک فایل README ایجاد کنید که شامل اطلاعات دقیق‌تری مانند نحوه‌ی نصب، استفاده، ساختار پروژه و موارد فنی دیگر باشد.

اگر پروژه‌ی شما به فایل‌هایی نیاز دارد که باید توسط Git نادیده گرفته شوند (مثل فایل‌های تنظیمات محلی یا فایل‌های سیستمی)، می‌توانید گزینه‌ی .gitignore را فعال کنید و نوع پروژه را (مثلاً Node.js یا Python) انتخاب نمایید.

ایجاد Repository یا مخزن

پس از پر کردن همه‌ی اطلاعات، روی دکمه‌ی “Create Repository” کلیک کنید. گیت‌هاب حالا یک صفحه جدید برای مخزن شما ایجاد می‌کند و دستوراتی را نمایش می‌دهد که باید برای اتصال Git (در کامپیوتر خودتان) به این مخزن وارد کنید.

در اینجا یا باید یک پروژه‌ی جدید از صفر بسازید، یا اینکه یک پروژه‌ی موجود روی سیستم‌تان را به این مخزن متصل نمایید.

ایجاد کپی محلی

برای آنکه بتوانید پروژه را روی سیستم خود ویرایش کنید، باید یک نسخه‌ی کامل از مخزن را روی رایانه‌تان کپی کنید. این کار با دستور git clone انجام می‌شود. کافی است آدرس HTTPS یا SSH مخزن را از صفحه گیت‌هاب کپی کرده و در ترمینال وارد کنید:

git clone https://github.com/username/repository-name.git

با این دستور، پروژه به‌صورت کامل روی سیستم شما بارگذاری می‌شود و می‌توانید روی آن کار کنید.

شبیه‌سازی و بررسی مخزن

بعد از کلون کردن پروژه، حالا یک نسخه‌ی کامل از مخزن دارید. می‌توانید وارد پوشه‌ی پروژه شوید، فایل‌ها را بررسی کنید و ببینید چه فایل‌هایی وجود دارد. برای ورود به پروژه، دستور زیر را وارد کنید:

cd repository-name

از این لحظه می‌توانید توسعه را آغاز کنید، فایل‌ها را ویرایش کرده و از Git برای ثبت و ارسال تغییرات استفاده نمایید.

ایجاد فایل جدید

شما می‌توانید فایل‌های جدیدی به پروژه اضافه کنید، مثلاً فایل HTML، CSS، JS یا فایل‌های پایتون، جاوا و غیره. پس از ایجاد فایل جدید، Git به‌طور خودکار متوجه این تغییر می‌شود. اما برای ثبت رسمی آن در تاریخچه‌ی پروژه، باید از دستور git add استفاده کنید. مثلاً:

git add index.html

با این دستور، فایل موردنظر آماده‌ی commit می‌شود.

آماده‌سازی برای گسترش

در ادامه بعد از اضافه کردن فایل‌ها، باید توضیحی برای این تغییرات بنویسید. این کار با دستور git commit انجام می‌شود. مثلاً:

git commit -m "Added homepage structure"

هر commit یک نقطه در تاریخچه‌ی پروژه ایجاد می‌کند که به شما اجازه می‌دهد بعداً به آن برگردید یا آن را بررسی کنید. Commit‌کردن مانند ذخیره‌سازی مرحله‌ای در پروژه است.

برای توسعه‌ی راحت‌تر پروژه‌های پایتونی میتوان از افزونه پایتون در VSCode هم استفاده کرد. این افزونه امکاناتی مانند تکمیل خودکار، بررسی خطا، اجرای مستقیم اسکریپت‌ها و یکپارچگی با Git را فراهم می‌کند.

انجام تغییرات

در طول کار، ممکن است چندین بار فایل‌ها را ویرایش کنید. هر بار باید فایل را با git add آماده و با git commit ذخیره نمایید. سپس با دستور git push این تغییرات را به گیت‌هاب منتقل کنید:

git push origin main

این دستور باعث می‌شود تغییرات شما در مخزن آنلاین گیت‌هاب قابل مشاهده و استفاده باشد.

گسترش فایل‌ها

در مرحله‌ی توسعه ممکن است ویژگی‌های جدید به پروژه اضافه کنید. مثلاً فرم تماس، اتصال به پایگاه داده یا طراحی رابط کاربری. Git در تمام این مراحل تغییرات شما را ثبت می‌کند و گیت‌هاب به شما این امکان را می‌دهد که این گسترش‌ها را به‌صورت سازمان‌یافته مدیریت و بررسی کنید.

بررسی فایل جدید

در پایان می‌توانید با دستور git status بررسی کنید که کدام فایل‌ها تغییر کرده‌اند، کدام‌ها آماده commit هستند و آیا چیزی از قلم نیفتاده یا نه. همچنین می‌توانید با git log تاریخچه‌ی commit‌ها را ببینید و مطمئن شوید تمام تغییرات به‌درستی ذخیره شده‌اند.

چرا باید از گیت‌هاب استفاده کنیم؟

گیت‌هاب فقط یک مخزن برای نگهداری کد نیست، بلکه پلتفرمی قدرتمند برای همکاری، کنترل نسخه و توسعه‌ی نرم‌افزار به‌صورت حرفه‌ای است. دلایل زیادی وجود دارد که برنامه‌نویسان، تیم‌های استارتاپی، شرکت‌های بزرگ و حتی مدرسین دانشگاه‌ها از گیت‌هاب استفاده می‌کنند.
یکی از کاربردهای مهم گیت‌هاب در پروژه‌هایی است که به تحلیل داده با پایتون  مرتبط هستند؛ مخصوصاً در محیط‌های علمی و تحقیقاتی که لازم است نسخه‌های مختلف اسکریپت‌ها، نتایج آزمایش‌ها و تغییرات کد به‌خوبی ثبت و مدیریت شوند. در چنین پروژه‌هایی، استفاده از گیت برای ردیابی تغییرات و همکاری میان اعضای تیم اهمیت زیادی دارد.
در این بخش، به صورت دقیق و کاربردی توضیح می‌دهیم که چرا گیت‌هاب برای هر توسعه‌دهنده‌ای ضروری است:

مدیریت نسخه (Version Control)

Git به عنوان هسته‌ی اصلی گیت‌هاب، امکان مدیریت تمام نسخه‌های پروژه را فراهم می‌کند. این یعنی شما می‌توانید هر تغییری که در کد ایجاد می‌شود را ثبت کنید، به نسخه‌های قبلی بازگردید، و روند توسعه را با دقت دنبال کنید. گیت‌هاب این فرآیند را از طریق یک رابط کاربری گرافیکی ساده، قابل‌دسترس‌تر می‌کند و تاریخچه‌ی پروژه را به‌صورت شفاف در اختیار شما قرار می‌دهد.

همکاری تیمی و مشارکت آسان

گیت‌هاب محیطی ایده‌آل برای همکاری تیمی است. اعضای تیم می‌توانند روی شاخه‌های جداگانه (Branch) کار کنند و بدون تداخل در کار یکدیگر، ویژگی‌های جدید را توسعه دهند. سپس می‌توانند درخواست “Pull Request” ارسال کنند تا تغییرات‌شان بررسی و در پروژه اصلی ادغام شود. این روند به‌ویژه در تیم‌های بزرگ، باعث افزایش نظم، کیفیت و بهره‌وری می‌شود.

پشتیبانی از پروژه‌های منبع باز (Open Source)

بیشتر پروژه‌های منبع باز بزرگ دنیا مانند React، TensorFlow و Bootstrap در گیت‌هاب توسعه داده می‌شوند. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد در توسعه‌ی این پروژه‌ها مشارکت کنند، باگ‌ها را گزارش دهند، کدهای جدید پیشنهاد دهند و در بحث‌های فنی شرکت کنند. اگر قصد دارید وارد دنیای اپن سورس شوید، گیت‌هاب بهترین نقطه‌ی شروع است.

مستندسازی پروژه با README و Wiki

گیت‌هاب امکان افزودن فایل README و صفحات Wiki را فراهم کرده که از طریق آن‌ها می‌توانید نحوه‌ی نصب، استفاده، ویژگی‌ها، ساختار پروژه و سایر اطلاعات مهم را توضیح دهید. این قابلیت باعث می‌شود پروژه برای دیگران قابل فهم‌تر و کاربردی‌تر باشد، مخصوصاً زمانی که افراد جدید به پروژه می‌پیوندند یا قصد استفاده از آن را دارند.

افزایش اعتبار حرفه‌ای و رزومه‌ی آنلاین

داشتن پروفایل فعال در گیت‌هاب برای توسعه‌دهندگان مانند یک رزومه‌ی زنده است. کارفرماها، تیم‌های استخدام و همکاران بالقوه می‌توانند پروژه‌های شما را ببینند، نحوه‌ی کدنویسی شما را ارزیابی کنند، و بفهمند که چقدر در توسعه‌ی نرم‌افزار جدی هستید. حتی اگر به دنبال موقعیت شغلی در شرکت‌های بزرگ بین‌المللی باشید، فعالیت مستمر در گیت‌هاب یک مزیت رقابتی مهم محسوب می‌شود.

ابزارها و قابلیت‌های خودکارسازی (CI/CD، Actions)

گیت‌هاب از قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند GitHub Actions پشتیبانی می‌کند که برای اجرای خودکار تست‌ها، build کردن پروژه، استقرار (Deployment) در سرورهای مختلف و حتی ارسال نوتیفیکیشن‌ها استفاده می‌شود. این امکان به شما اجازه می‌دهد پروژه‌های‌تان را بدون دخالت دستی، به‌صورت هوشمند و سریع‌تر مدیریت کنید.

ایجاد مستندات و Issue Tracking

در گیت‌هاب می‌توانید با استفاده از Issueها، مشکلات یا ویژگی‌های جدیدی که باید پیاده‌سازی شوند را لیست کرده و به افراد مختلف واگذار کنید. همچنین امکان برچسب‌گذاری (Labeling)، زمان‌بندی و بحث پیرامون هر Issue وجود دارد. این ویژگی گیت‌هاب را به یک ابزار مدیریت پروژه‌ی ساده ولی مؤثر تبدیل می‌کند.

امنیت و کنترل دسترسی

در گیت‌هاب می‌توانید سطوح دسترسی مختلفی برای اعضای تیم تعریف کنید. برای مثال، بعضی افراد فقط می‌توانند کد را مشاهده کنند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند تغییرات را اعمال کنند یا حتی پروژه را مدیریت کنند. همچنین GitHub ابزارهایی برای اسکن آسیب‌پذیری‌های امنیتی در کد شما ارائه می‌دهد و شما را از وجود حفره‌های احتمالی مطلع می‌کند.

پشتیبانی از فایل‌های غیرکدی

هرچند گیت‌هاب بیشتر برای مدیریت کد استفاده می‌شود، اما شما می‌توانید انواع فایل‌های دیگر مانند مستندات، تصاویر، فایل‌های Markdown و فایل‌های داده‌ای را نیز در مخازن خود بارگذاری کنید. این ویژگی باعث می‌شود کل پروژه در یک مکان مرکزی نگهداری شود.

رایگان بودن برای استفاده شخصی و عمومی

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های گیت‌هاب این است که برای پروژه‌های عمومی کاملاً رایگان است. حتی در پروژه‌های خصوصی هم گیت‌هاب تا حد زیادی خدمات رایگان ارائه می‌دهد. این مسئله آن را به ابزاری مقرون‌به‌صرفه برای توسعه‌دهندگان فردی، استارتاپ‌ها و تیم‌های کوچک تبدیل می‌کند.

در مجموع، استفاده از گیت‌هاب نه تنها سطح کیفی پروژه‌های شما را بالا می‌برد، بلکه آن را از نظر ساختار، امنیت، همکاری تیمی و مستندسازی نیز حرفه‌ای‌تر می‌کند. چه تازه‌کار باشید و چه توسعه‌دهنده‌ی ارشد، یادگیری و استفاده از گیت‌هاب یک سرمایه‌گذاری ضروری برای آینده‌ی کاری شماست.

مراحل آپلود پروژه در گیت‌هاب

آپلود یک پروژه در گیت‌هاب به معنی ارسال کدها و فایل‌های پروژه از سیستم محلی (Local) شما به مخزن گیت‌هاب (Remote Repository) است. این فرآیند شامل چند مرحله مشخص است که هر توسعه‌دهنده‌ای باید با آن آشنا باشد. در ادامه، مراحل آپلود پروژه به‌صورت کامل، مرحله به مرحله و قابل درک برای مبتدی‌ها توضیح داده شده است.

ساخت یک مخزن جدید در GitHub

ابتدا باید وارد حساب کاربری خود در گیت‌هاب شوید و با کلیک روی دکمه‌ی “New repository” یک مخزن جدید بسازید. در این مرحله باید:

• نام مخزن را وارد کنید.
• تعیین کنید که مخزن عمومی باشد یا خصوصی.
• در صورت نیاز، یک فایل README و .gitignore اضافه کنید.
• سپس روی دکمه‌ی “Create repository” کلیک نمایید.

گیت‌هاب حالا به شما URL مخزن را می‌دهد که در مراحل بعد از آن استفاده خواهیم کرد.

ایجاد یا آماده‌سازی پروژه در سیستم محلی

در این مرحله باید پروژه‌ی خود را در کامپیوترتان آماده داشته باشید. اگر پروژه را از قبل نوشته‌اید، کافی است وارد پوشه‌ی آن شوید. اگر پروژه‌ی جدیدی است، ابتدا یک پوشه بسازید و فایل‌های مورد نیاز را داخل آن قرار دهید.

مثال:

mkdir my-first-project

cd my-first-project

ابتدایی‌ترین تنظیمات Git

اگر Git روی سیستم شما نصب است، با استفاده از ترمینال یا Command Prompt به پوشه‌ی پروژه بروید و دستور زیر را برای آغاز یک مخزن محلی وارد کنید:

git init

این دستور یک مخزن محلی Git در پوشه‌ی شما ایجاد می‌کند و آماده‌ی پیگیری تغییرات می‌شود.

افزودن فایل‌ها به Git

اکنون باید به Git بگویید که کدام فایل‌ها را در تغییرات ثبت کند. برای اضافه کردن همه‌ی فایل‌های پوشه:

. git add

نقطه (.) به معنی افزودن تمام فایل‌ها و زیرپوشه‌ها به مرحله‌ی آماده‌سازی (Staging) است.

ایجاد اولین Commit

Commit یعنی ثبت یک لحظه از تغییرات فایل‌ها با یک پیام توصیفی. این پیام توضیح می‌دهد که در این مرحله چه چیزی اضافه یا تغییر کرده است. مثلاً:

git commit -m "First commit: Added basic project structure"

اتصال مخزن محلی به مخزن گیت‌هاب

حالا باید پروژه‌ی محلی خود را به مخزن گیت‌هاب که در مرحله اول ساختید، متصل کنید. آدرس مخزن را از گیت‌هاب کپی کرده و دستور زیر را وارد کنید:

git remote add origin https://github.com/username/repository-name.git

origin نام پیش‌فرضی است که به مخزن گیت‌هاب اختصاص داده می‌شود.

ارسال پروژه به گیت‌هاب (Push)

اکنون همه‌چیز آماده است تا پروژه‌ی شما روی اینترنت قرار گیرد. با دستور زیر، فایل‌ها را به شاخه‌ی اصلی (main یا master) در گیت‌هاب ارسال کنید:

git push -u origin main

اگر مخزن شما شاخه‌ی پیش‌فرض را master در نظر گرفته باشد، دستور به شکل زیر خواهد بود:

git push -u origin master

این کار باعث می‌شود پروژه‌ی شما به گیت‌هاب آپلود شده و برای سایرین (یا فقط شما، در صورت خصوصی بودن) قابل دسترسی باشد.

بررسی موفقیت‌آمیز بودن آپلود

برای اطمینان از این‌که پروژه‌ی شما آپلود شده، کافی است به صفحه‌ی مخزن در GitHub برگردید. اگر فایل‌های پروژه‌تان آنجا نمایش داده می‌شوند، همه‌چیز به‌درستی انجام شده است.

آپلود تغییرات بعدی در آینده

هرگاه فایل جدیدی به پروژه اضافه کردید یا تغییراتی ایجاد نمودید، کافی است سه مرحله‌ی زیر را تکرار کنید:

 . git add

"توضیح تغییرات" git commit -m

git push

با این کار، همه‌ی به‌روزرسانی‌های شما به گیت‌هاب منتقل می‌شود و پروژه همیشه به‌روز باقی می‌ماند.

نکته مهم درباره فایل .gitignore

در پروژه‌هایی که شامل فایل‌هایی مثل اطلاعات حساس (توکن‌ها، رمزها)، فایل‌های سیستمی یا کتابخانه‌های بزرگ هستند، حتماً از فایل .gitignore استفاده کنید تا آن‌ها به گیت‌هاب آپلود نشوند. این فایل به Git می‌گوید که چه فایل‌هایی را نادیده بگیرد.

با انجام این مراحل، پروژه‌ی شما به راحتی در گیت‌هاب بارگذاری می‌شود و می‌توانید با دیگران به اشتراک بگذارید، در آینده به‌روزرسانی کنید یا حتی آن را در رزومه‌ی خود ارائه دهید.

نمونه‌هایی از پروژه‌های معروف گیت‌هاب

گیت‌هاب به عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم میزبانی کد، میزبان میلیون‌ها پروژه از سراسر جهان است. بسیاری از این پروژه‌ها به صورت متن‌باز (Open Source) توسعه یافته‌اند و توسط هزاران برنامه‌نویس و شرکت بزرگ پشتیبانی می‌شوند. در این بخش، با چند نمونه از پروژه‌های اوپن سورس معروف و تأثیرگذار در گیت‌هاب آشنا می‌شویم تا بهتر درک کنیم چگونه گیت‌هاب بستری برای خلق فناوری‌های بزرگ فراهم کرده است.

  React کتابخانه‌ای برای رابط کاربری

React یکی از محبوب‌ترین کتابخانه‌های جاوااسکریپت برای ساخت رابط کاربری (UI) است که توسط فیس‌بوک توسعه داده شده و در گیت‌هاب به صورت متن‌باز در دسترس است. این پروژه بیش از ۲۲۰ هزار ستاره دارد و در بسیاری از وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مدرن استفاده می‌شود.

React نمونه‌ای عالی از پروژه‌ای است که با مشارکت جهانی توسعه پیدا کرده، مستندات قوی دارد و هزاران نفر در توسعه‌ی آن نقش دارند.

 TensorFlow  چارچوب یادگیری ماشین

TensorFlow توسط گوگل ساخته شده و یکی از پیشرفته‌ترین پلتفرم‌ها برای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی است. این پروژه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا مدل‌های پیشرفته‌ی یادگیری عمیق را پیاده‌سازی کنند. TensorFlow دارای مستندات جامع، مثال‌های کاربردی و جامعه‌ای بسیار فعال است.

یکی از حوزه‌های جذاب و پرکاربرد در هوش مصنوعی، بینایی کامپیوتر است؛ بخشی که تلاش می‌کند به سیستم‌ها توانایی “دیدن” و “درک تصویر” بدهد. ابزارهایی مثل TensorFlow در بسیاری از پروژه‌های بینایی ماشین کاربرد دارند. اگر علاقه‌مند هستید وارد این دنیا شوید، پیشنهاد می‌کنیم در دوره بینایی کامپیوتر شرکت کنید که شامل آموزش‌های تخصصی از سطح پایه تا پیشرفته است.

 VS Code ویرایشگر محبوب مایکروسافت

Visual Studio Code یا به اختصار VS Code، یک ویرایشگر کد سبک، سریع و قابل گسترش است که توسط مایکروسافت به صورت متن‌باز ارائه شده. این ویرایشگر با داشتن افزونه‌های متنوع، رابط کاربری جذاب و سرعت بالا، تبدیل به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای برنامه‌نویسی در جهان شده است.

 Bootstrap چارچوب طراحی وب

Bootstrap چارچوبی محبوب برای طراحی رابط کاربری وب‌سایت‌هاست که توسط توییتر توسعه داده شده. این پروژه به طراحان وب امکان می‌دهد تا صفحات واکنش‌گرا و مدرن بسازند بدون آن‌که نیاز به نوشتن کدهای CSS پیچیده داشته باشند. گیت‌هاب بستری عالی برای انتشار نسخه‌ها، دریافت بازخورد، و مدیریت تغییرات این پروژه فراهم کرده است.

 FreeCodeCamp آموزش برنامه‌نویسی رایگان

FreeCodeCamp یک پلتفرم یادگیری برنامه‌نویسی رایگان و متن‌باز است که میلیون‌ها نفر از آن استفاده کرده‌اند. این پروژه فقط یک نرم‌افزار نیست، بلکه یک جامعه‌ی آموزشی فعال دارد که به کمک گیت‌هاب هزاران نفر در توسعه‌ی آن مشارکت می‌کنند و به دیگران آموزش می‌دهند.

 Homebrewمدیریت پکیج در مک

Homebrew یک ابزار محبوب برای نصب نرم‌افزار در سیستم‌عامل macOS است. این پروژه نمونه‌ای عالی از یک ابزار تخصصی است که با مشارکت جامعه‌ی برنامه‌نویسان رشد کرده و به طور مداوم در حال بهبود است.

Django چارچوب توسعه‌ی وب با پایتون

Django یک چارچوب محبوب برای ساخت وب‌سایت‌ها با زبان برنامه‌نویسی پایتون است. این پروژه در گیت‌هاب به‌خوبی مستندسازی شده و افراد زیادی در توسعه‌ی آن مشارکت دارند. بسیاری از وب‌سایت‌های بزرگ دنیا از Django استفاده می‌کنند.

 Linux هسته‌ی سیستم‌عامل لینوکس

Linux Kernel یکی از بنیادی‌ترین پروژه‌های نرم‌افزاری جهان است. این پروژه توسط لینوس توروالدز شروع شد و اکنون هزاران توسعه‌دهنده از سراسر جهان در گسترش آن سهیم هستند. گیت‌هاب نقش بزرگی در هماهنگی و مدیریت این پروژه‌ی عظیم ایفا می‌کند.

جمع‌بندی

گیت‌هاب نه تنها ابزاری برای میزبانی کد است، بلکه بستری کامل برای همکاری، توسعه، مدیریت و یادگیری در دنیای نرم‌افزار محسوب می‌شود. چشم‌انداز این پلتفرم، همانطور که github بیان می‌کنند، بسیار فراتر از یک مخزن ساده است:

در نهایت، این تحولات، گیت‌هاب را از یک دستیار ساده فراتر برده و به یک هم‌تیمی هوش مصنوعی منعطف تبدیل می‌کنند؛ هم‌تیمی‌ای که می‌تواند به هر تیمی، از یک استارتاپ کوچک گرفته تا یک شرکت جهانی با هزاران کارمند، کمک کند تا با کمترین اصطکاک و بیشترین سرعت، فرآیندهای برنامه‌ریزی، کدنویسی، تست و انتشار نرم‌افزار را انجام دهند.

با یادگیری و استفاده از گیت و گیت‌هاب، می‌توانید مهارت‌های خود را به سطح حرفه‌ای برسانید، در پروژه‌های جهانی مشارکت کنید و رزومه‌ای قوی بسازید.

اگر در ابتدای مسیر برنامه‌نویسی با پایتون هستید یا قصد دارید به سطح حرفه‌ای‌تری برسید، یک مسیر آموزشی هدفمند بسیار مهم است. پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به دوره جامع نخبگان پایتون بیندازید. این دوره به‌صورت پروژه‌محور طراحی شده و به شما کمک می‌کند تا در کنار یادگیری پایتون، با ابزارهای حرفه‌ای مانند Git و GitHub نیز آشنا شوید.

سوالات متداول درباره گیت‌هاب

1-آیا استفاده از گیت‌هاب رایگان است؟

بله، گیت‌هاب برای بیشتر کاربردهای شخصی، آموزشی و پروژه‌های متن‌باز کاملاً رایگان است. شما می‌توانید مخازن عمومی (public) یا خصوصی (private) ایجاد کنید و تا حد زیادی از امکانات آن بدون پرداخت هزینه استفاده نمایید. برای تیم‌ها یا سازمان‌هایی که نیاز به امکانات حرفه‌ای‌تری مانند سطوح دسترسی پیشرفته دارند، پلن‌های پولی نیز در دسترس است.

2-تفاوت بین Git و GitHub چیست؟

Git یک سیستم کنترل نسخه است که روی رایانه‌ی شما نصب می‌شود و تغییرات پروژه را ثبت و مدیریت می‌کند. GitHub یک سرویس ابری است که مخازن Git را به صورت آنلاین میزبانی می‌کند و قابلیت‌های همکاری، مدیریت پروژه، بررسی کد و مشارکت تیمی را فراهم می‌آورد. به‌طور خلاصه: Git ابزار است، GitHub بستر.

3-آیا برای استفاده از گیت‌هاب باید برنامه‌نویس حرفه‌ای باشم؟

خیر. هر کسی که با پروژه‌های نرم‌افزاری سروکار دارد، از جمله طراحان، مدیران پروژه، تولیدکنندگان محتوا و حتی مترجمان می‌تواند از گیت‌هاب استفاده کند. اگرچه آشنایی با Git و اصول اولیه‌ی برنامه‌نویسی کمک‌کننده است، اما برای شروع، کافیست با اصول کلی کار آشنا شوید و به‌تدریج پیشرفت کنید.

4-آیا گیت‌هاب فقط مخصوص زبان خاصی است؟

خیر. گیت‌هاب از همه‌ی زبان‌های برنامه‌نویسی پشتیبانی می‌کند. فرقی نمی‌کند که پروژه‌ی شما با Python، JavaScript، Java، C++، Go یا حتی HTML/CSS نوشته شده باشد؛ گیت‌هاب صرفاً کدها و فایل‌های شما را مدیریت می‌کند، نه زبان برنامه‌نویسی خاصی را.

5-آیا می‌توانم پروژه‌ای را در گیت‌هاب پنهان یا خصوصی نگه دارم؟

بله. هنگام ساخت مخزن جدید، می‌توانید آن را به صورت خصوصی ایجاد کنید تا فقط خودتان یا اعضای خاصی که دعوت می‌کنید، به آن دسترسی داشته باشند. این ویژگی برای پروژه‌های محرمانه یا در حال توسعه بسیار مفید است.

6-چگونه می‌توانم روی پروژه‌ی دیگران مشارکت کنم؟

برای مشارکت در یک پروژه‌ی اپن‌سورس، ابتدا باید آن را fork کرده و روی نسخه‌ی کپی‌شده تغییرات مورد نظر خود را اعمال کنید. سپس از طریق Pull Request تغییرات خود را برای بررسی به پروژه‌ی اصلی ارسال می‌کنید. اگر مالک پروژه تأیید کند، تغییرات شما به پروژه اضافه می‌شود. این یک روش رایج برای مشارکت در جوامع متن‌باز است.

7-گیت‌هاب برای رزومه چه مزیتی دارد؟

داشتن پروفایل فعال در گیت‌هاب نشان می‌دهد که شما در زمینه‌ی توسعه‌ی نرم‌افزار جدی و فعال هستید. کارفرماها می‌توانند کدهای شما را بررسی کنند، ببینند در چه پروژه‌هایی مشارکت داشته‌اید، و حتی میزان فعالیت و کیفیت کدنویسی‌تان را ارزیابی کنند. در واقع گیت‌هاب یک رزومه‌ی زنده و تعاملی برای برنامه‌نویسان محسوب می‌شود.

8-اگر اشتباهی در کد مرتکب شوم چه می‌شود؟

یکی از مزایای Git و گیت‌هاب این است که امکان بازگشت به نسخه‌های قبلی همیشه وجود دارد. با استفاده از commitها و شاخه‌ها می‌توانید تغییرات را مدیریت، اصلاح و در صورت نیاز به حالت قبلی برگردید. بنابراین نگران اشتباهات نباشید؛ Git طراحی شده تا اشتباهات را قابل کنترل کند.

9-آیا گیت‌هاب فقط مخصوص برنامه‌نویسی است؟

اگرچه گیت‌هاب برای پروژه‌های نرم‌افزاری طراحی شده، اما می‌توان از آن برای مدیریت هر نوع فایل متنی یا ساختارمند مانند مستندات، مقالات، کتاب‌ها، ترجمه‌ها و حتی داده‌های تحقیقاتی استفاده کرد. بسیاری از نویسندگان، محققان و تیم‌های مستندسازی نیز از گیت‌هاب بهره می‌برند.

10چگونه یادگیری گیت و گیت‌هاب را شروع کنم؟

برای شروع، پیشنهاد می‌شود ابتدا مفاهیم پایه‌ی Git را یاد بگیرید، چند پروژه ساده ایجاد کنید و مراحل init, add, commit, push را تمرین نمایید. سپس می‌توانید از آموزش‌های رسمی گیت‌هاب، ویدئوهای یوتیوب، یا دوره‌های آموزشی معتبر استفاده کنید. تمرین مستمر بهترین راه یادگیری است.