کلیدواژه‌ های پایتون – بخش اول

در درس سوم از آموزش رایگان پایتون در سایت دیتایاد هر زبانی دارای کلمات و مجموعه‌ای از قواعد است که جملات را معنادار می‌کنند. به همین ترتیب، در زبان برنامه‌نویسی پایتون نیز مجموعه‌ای از کلمات از پیش تعریف‌شده وجود دارد که به نام کلیدواژه‌ها شناخته می‌شوند. کلیدواژه‌ها (که زیرمجموعه‌ای از لیست دستورات پایتون هستن) وقتی همراه با شناسه‌ها (Identifiers) به کار می‌روند، جملات معناداری را تشکیل می‌دهند. نمی‌توان از کلیدواژه‌های پایتون به عنوان نام متغیرها، توابع، و کلاس‌ها استفاده کرد.

در این مقاله، کلیدواژه‌ های پایتون (Python Keywords) و نحوه استفاده از آن‌ها برای انجام برخی وظایف را یاد خواهیم گرفت.

جدول دستورات اصلی پایتون و کاربردهای آن‌ها

مقدمه‌ای برای کلیدواژه‌های پایتون

پایتون به عنوان یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی، به دلیل سادگی و انعطاف‌پذیری‌اش در دستورهای پایه شناخته می‌شود. این زبان در حوزه‌های مختلفی از توسعه وب گرفته تا کاربردهای پایتون در علم داده و هوش مصنوعی جایگاه ویژه‌ای دارد. در قلب این زبان، لیست دستورات پایتون قرار دارد که شامل کلیدواژه‌هایی است که ساختار و منطق برنامه‌های شما را شکل می‌دهند. این مقاله به شما کمک می‌کند تا با این دستورات آشنا شوید و نحوه استفاده صحیح از آن‌ها را یاد بگیرید. اگر به دنبال تسلط بر پایتون هستید، این مقاله و منابعی مانند دوره‌های برنامه‌نویسی می‌توانند راهنمای شما باشند.

کلیدواژه‌ها در پایتون کلماتی از پیش تعریف‌شده هستند که وظایف خاصی مانند کنترل جریان برنامه، تعریف توابع و کلاس‌ها، و مدیریت خطاها را بر عهده دارند. آشنایی با لیست دستورات پایتون برای هر برنامه نویسی که می‌خواهد کدهای کارآمد و خوانا بنویسد، ضروری است. در این مقاله، ما به بررسی جامع این دستورات، دسته‌بندی آن‌ها، نکات مهم در استفاده و سوالات متداول پرداخته‌ایم. اگر به دنبال یادگیری عمیق‌تر هستید، می‌توانید به آموزش هوش مصنوعی صفر تا صد مراجعه کنید که پایتون نقش کلیدی در آن دارد.

پایتون به دلیل قابلیت‌های گسترده‌اش، از جمله کاربرد پایتون در هوش مصنوعی، به یکی از ابزارهای اصلی توسعه دهندگان تبدیل شده است. در ادامه، شما را با جزئیات لیست دستورات پایتون آشنا می‌کنیم.

کلیدواژه‌ های پایتون

کلیدواژه‌ ها در پایتون، کلمات رزرو شده‌ای هستند که نمی‌توان از آنها به عنوان نام متغیر، نام تابع، یا هر شناسه دیگری استفاده کرد.

فهرست کلیدواژه‌ ها در پایتون

دسته‌بندی کلیدواژه‌های پایتون

برای درک بهتر لیست دستورات پایتون و استفاده بهینه از قابلیت‌های این زبان برنامه‌نویسی قدرتمند، ضروری است که کلیدواژه‌ها را به دسته‌های مشخص و منظمی تقسیم کنیم. کلیدواژه‌ها در پایتون، کلمات خاصی هستند که از پیش توسط این زبان تعریف شده‌اند و هر یک نقش ویژه‌ای در نوشتن و اجرای کدها ایفا می‌کنند.

این کلمات به‌عنوان ابزارهای اصلی زبان عمل می‌کنند و به برنامه‌نویسان امکان می‌دهند تا منطق برنامه‌های خود را پیاده‌سازی کنند، ساختارهای پیچیده‌ای مانند توابع و کلاس‌ها را طراحی کنند و حتی با پیش‌بینی و مدیریت خطاها، پایداری برنامه را تضمین کنند. دسته‌بندی کلیدواژه‌ها نه‌تنها به ما کمک می‌کند تا با نظم بیشتری به یادگیری و استفاده از آن‌ها بپردازیم، بلکه درک عمیق‌تری از نحوه کارکرد این زبان محبوب را نیز فراهم می‌کند.

عملگرهای منطقی

عملگرهای منطقی در پایتون برای ارزیابی شرایط و تصمیم گیری در برنامه استفاده می‌شوند. این عملگرها به شما کمک می‌کنند تا چندین شرط را با هم ترکیب کنید یا نتیجه آن‌ها را تغییر دهید. مهم‌ترین عملگرهای منطقی در لیست دستورات پایتون عبارتند از:

• and: زمانی True برمی‌گرداند که هر دو شرط برقرار باشند.
  مثال:

if x > 0 and y > 0:

print("هر دو مثبت هستند")

• or: زمانی True برمی‌گرداند که حداقل یکی از شروط برقرار باشد.
  مثال:

if x > 0 or y > 0:

print("حداقل یکی مثبت است")

• not: نتیجه یک شرط را معکوس می‌کند.
  مثال:

if not x > 0:

print("x مثبت نیست")

این عملگرها به شما امکان می‌دهند تا منطق پیچیده‌تری را در برنامه‌های خود پیاده سازی کنید.

دستورات کنترلی

دستورات کنترلی بخش حیاتی لیست دستورات پایتون هستند که جریان اجرای برنامه را مدیریت می‌کنند. این دستورات شامل شرط‌ها و حلقه‌ها می‌شوند:

• if, elif, else: برای اجرای کد بر اساس شرایط خاص.
  مثال:

x = 10

if x > 0:

print("مثبت")

elif x == 0:

print("صفر")

else:

print("منفی")

• for: برای تکرار یک بلوک کد روی یک دنباله (مانند لیست یا محدوده).
  مثال:

for i in range(3):

print(i)  # خروجی: 0, 1, 2

• while: برای تکرار تا زمانی که شرط برقرار باشد.
  مثال:

x = 0

while x < 5:

x += 1

• break: برای خروج زودهنگام از حلقه.
  مثال:

for i in range(10):

if i == 5:

break

• continue: برای پرش به تکرار بعدی حلقه.
  مثال:

for i in range(5):

if i == 2:

continue

print(i)

این دستورات به شما قدرت کنترل دقیق بر جریان برنامه را می‌دهند.

تعریف توابع و کلاس‌ها

پایتون از برنامه‌نویسی شیء گرا پشتیبانی می‌کند و کلیدواژه‌هایی برای تعریف توابع و کلاس‌ها در لیست دستورات پایتون دارد:

• def: برای تعریف تابع.
  مثال:

def say_hello(name):

return f"سلام {name}"

print(say_hello("علی"))  # خروجی: سلام علی

• class: برای تعریف یک کلاس.
  مثال:

class Person:

def __init__(self, name):

self.name = name

• return: برای بازگرداندن مقدار از تابع.
  مثال:

def add(a, b):

return a + b

• self: برای اشاره به شیء فعلی در کلاس‌ها.

این کلیدواژه‌ها به شما امکان می‌دهند تا کدهای قابل استفاده مجدد و سازمان یافته بنویسید. آیا می‌خواهید تسلط کامل بر لیست دستورات پایتون داشته باشید؟ در دوره آموزش پایتون دیتایاد، تمامی دستورات مهم پایتون را با مثال‌های عملی یاد بگیرید و کد نویسی حرفه‌ای را تجربه کنید! همین حالا یادگیری را شروع کنید.

مدیریت استثناها

مدیریت خطاها یکی از جنبه‌های مهم برنامه‌نویسی است و لیست دستورات پایتون کلیدواژه‌های خاصی برای این منظور دارد:

• try: برای آزمایش یک بلوک کد که ممکن است خطا ایجاد کند.
• except: برای مدیریت خطاها.
• finally: برای اجرای کد، صرف‌نظر از نتیجه try-except.
• raise: برای ایجاد یک استثنای سفارشی.

مثال:

try:

result = 10 / 0

except ZeroDivisionError:

print("تقسیم بر صفر ممکن نیست")

finally:

print("این همیشه اجرا می‌شود")

این دستورات به شما کمک می‌کنند تا برنامه‌هایی پایدار و بدون توقف غیرمنتظره بنویسید.

دریافت لیست تمام کلیدواژه‌ های پایتون

برای دریافت لیست تمام کلیدواژه‌ های پایتون، می‌توان از کد زیر استفاده کرد.

import keyword

# printing all keywords at once using "kwlist()"
print("The list of keywords is : ")
print(keyword.kwlist)

بیایید به طور دقیق‌تر هر کلیدواژه را با استفاده از نمونه‌های خوبی بررسی کنیم.

کلیدواژه‌های True، False، None در پایتون

True:

این کلیدواژه برای نشان دادن یک مقدار بولین درست به کار می‌رود. اگر یک عبارت درست باشد، “True” چاپ خواهد شد.

False:

این کلیدواژه برای نشان دادن یک مقدار بولین غلط به کار می‌رود. اگر یک عبارت غلط باشد، “False” چاپ خواهد شد.

None:

این یک ثابت ویژه است که برای نشان دادن یک مقدار تهی یا هیچ به کار می‌رود. مهم است که بدانیم 0 یا هر ظرف خالی دیگری (مانند یک لیست خالی) با None برابر نیست.

این یک شیء با نوع داده‌ای خودش، یعنی NoneType است. نمی‌توان چندین شیء None ساخت و به متغیرها اختصاص داد.

استفاده از True، False و None در پایتون

• False برابر با 0 است و True برابر با 1 است.
• جمع True + True + True برابر با 3 است.
• جمع True + False + False برابر با 1 است.
• None با 0 یا یک لیست خالی ([]) برابر نیست.

print(False == 0)
print(True == 1)

print(True + True + True)
print(True + False + False)

print(None == 0)
print(None == [])

True
True
3
1
False
False

کلیدواژه‌های and, or, not, in, is در پایتون

کلیدواژه and

کلمه and یک عملگر منطقی در پایتون است. “and” اولین مقدار غلط را برمی‌گرداند. اگر غلطی یافت نشود، آخرین مقدار را برمی‌گرداند. جدول درستی برای “and” در زیر توضیح داده شده است.

به کد زیر به همراه نتایج آن نگاه بیاندازید:

print(0 and 3)
# result >> 0

print(3 and 10)
# result >> 10

print(10 or 20 or 30 or 10 or 70)
# result >> 10

عبارات بالا ممکن است برای یک برنامه‌نویس که از زبانی مانند C می‌آید و عادت دارد که عملگرهای منطقی همیشه مقادیر بولین (0 یا 1) برگردانند، کمی گیج‌کننده باشد. خطوط زیر مستقیماً از مستندات پایتون آمده‌اند که این موضوع را توضیح می‌دهند:

* در پایتون برای عبارت x and y ابتدا x ارزیابی می‌شود؛ اگر x غلط باشد، مقدار آن برگردانده می‌شود؛ در غیر این صورت، y ارزیابی می‌شود و مقدار نتیجه برگردانده می‌شود.

* در پایتون برای عبارت x or y ابتدا x ارزیابی می‌شود؛ اگر x درست باشد، مقدار آن برگردانده می‌شود؛ در غیر این صورت، y ارزیابی می‌شود و مقدار نتیجه برگردانده می‌شود.

به خاطر داشته باشید که هیچ یک از عملگرهای and و or محدود به برگرداندن مقادیر False و True نیستند، بلکه آخرین مقداری که ارزیابی می‌کنند را بازمی‌گردانند.

این خصوصیت گاهی اوقات کاربردی است، مثلاً اگر s یک رشته باشد که باید در صورت خالی بودن، با یک مقدار پیش‌فرض جایگزین شود، عبارت “s or “foo مقدار مطلوب را به دست می‌دهد. چون عملگر not باید یک مقدار جدید بسازد، پس بدون توجه به نوع ورودی‌اش، همیشه یک مقدار بولین بازمی‌گرداند.

برای مثال عبارت “not “foo مقدار False را به جای یک رشته خالی تولید می‌کند.

کلیدواژه or در پایتون

این یک عملگر منطقی در پایتون است. “or” اولین مقدار درست (True) را برمی‌گرداند. اگر مقدار درستی یافت نشود، آخرین مقدار را برمی‌گرداند. جدول درستی برای “or” در زیر نمایش داده شده است.

به کد زیر و نتایجش نگاهی بیاندازید

print(0 or 3)
# result >> 3

print(3 or 10)
# result >> 3

print(0 or 0 or 3 or 10 or 0)
# result >> 3

not:

این عملگر منطقی، مقدار حقیقی را برعکس می‌کند. یعنی True را به False تبدیل می کند(و بالعکس).

in:

این کلیدواژه برای چک کردن اینکه آیا یک داده ساختار (مانند لیست یا دیکشنری) حاوی مقدار خاصی است یا نه، به کار می‌رود. همچنین برای حلقه زدن درون داده ساختارها استفاده می‌شود.

is:

is یکی از کلیدواژه های پایتون است که برای آزمایش هویت شیء به کار می‌رود، مثلاً برای بررسی اینکه آیا دو شیء در یک مکان حافظه قرار دارند یا خیر.

پیاده‌سازی کلیدواژه‌های and، or، not، is و in در پایتون

کد ارائه شده در زیر عملیات‌های مختلفی را در پایتون نشان می‌دهد:

1. عملیات‌های منطقی:

– ‘or‘ هنگامی ‘True‘ برمی‌گرداند که حداقل یکی از عملوندها ‘True‘ باشد.

– ‘and‘ فقط زمانی ‘True‘ برمی‌گرداند که هر دو عملوند ‘True‘ باشند.

– ‘not‘ مقدار عملوند را وارونه می‌کند.

2. کلیدواژه “in” در پایتون:

– بررسی می‌کند که آیا ‘t‘ در رشته ‘datayad‘ وجود دارد و جوابی متناسب با آن چاپ می‌کند.

– در کاراکترهای رشته حلقه می‌زند.

3. کلیدواژه “is” در پایتون:

– بررسی می‌کند که آیا دو رشته خالی (‘ ‘) یکسان هستند (مقدار ‘True‘ برمی‌گرداند).

– بررسی می‌کند که آیا دو دیکشنری خالی ({}) یکسان هستند (مقدار ‘False‘ برمی‌گرداند).

print(True or False)
print(False and True)
print(not True)
if 't' in 'datayad':
	print("t is part of datayad")
else:
	print("t is not part of datayad")
for i in 'datayad':
	print(i, end=" ")

print("\r")
print(' ' is ' ')
print({} is {})

True
False
False
t is part of datayad
d a t a y a d
True
False

کلیدواژه‌های تکرار در پایتون –for، while، break، continue

for:

for یکی دیگر از کلیدواژه های پایتون است که برای کنترل جریان برنامه و برای حلقه‌زدن استفاده می‌شود.

while:

کارکردی مشابه با “for” دارد و برای کنترل جریان برنامه و حلقه‌زدن به کار می‌رود.

break:

کلمه break برای کنترل جریان حلقه استفاده می‌شود. این دستور برای خروج از حلقه استفاده می‌شود و کنترل را به دستوری که بلافاصله پس از حلقه می آید، می‌برد.

continue:

 کلمه continue نیز برای کنترل جریان کد به کار می‌رود. این کلیدواژه تکرار فعلی حلقه را رد می‌کند اما حلقه را به پایان نمی‌برد.

استفاده از کلیدواژه‌های for، while، break، continue در پایتون

کد زیر شامل یک حلقه for و یک حلقه while است:

1. حلقه For: از 0 تا 9 تکرار می‌شود و اعداد را چاپ می‌کند. هنگامی که به عدد 6 می‌رسد، حلقه شکسته می‌شود.

2. حلقه while: متغیر i را با 0 مقداردهی می‌کند تا اعداد از 0 تا 9 را چاپ کند. اما هنگامی که i برابر با 6 است، چاپ را رد می‌کند و به تکرار بعدی ادامه می‌دهد.

for i in range(10):

	print(i, end=" ")
	if i == 6:
		break

print()
i = 0
while i < 10:
	if i == 6:
		i += 1
		continue
	else:
		print(i, end=" ")

	i += 1

6 5 4 3 2 1 0

6 9 8 7 5 4 3 2 1

کلیدواژه‌های شرطی در پایتون – if، else، elif

if:

این یک دستور کنترلی برای تصمیم‌گیری است. عبارت درست (صحیح) باعث می‌شود کنترل به بلوک دستور “if” برود.

else:

این یک دستور کنترلی برای تصمیم‌گیری است. عبارت غلط باعث می‌شود کنترل به بلوک دستور “else” بیاید.

elif:

این نیز یک دستور کنترلی برای تصمیم‌گیری است. این دستور مخفف “else if” است.

استفاده از کلیدواژه‌های if، else، و elif در پایتون

کد زیر مقدار متغیر i را بررسی می‌کند:

– اگر ‘i‘ برابر با 10 باشد، این عبارت را چاپ می کند “i is 10“.

– اگر ‘i‘ برابر با 20 باشد، این عبارت را چاپ می کند “i is 20“.

– اگر ‘i‘ نه 10 باشد و نه 20، این عبارت را چاپ می کند “i is not present.”

در این مثال، “i is 20” چاپ می‌شود زیرا مقدار i برابر با 20 است.

در درس چهارم از دوره آموزش پایتون، سایر کلیدواژه های پایتون را با هم بررسی خواهیم کرد.

نکات مهم در استفاده از کلیدواژه‌ها

برای استفاده بهینه از لیست دستورات پایتون، رعایت نکات زیر ضروری است:

1. حساسیت به حروف: کلیدواژه‌ها باید دقیقاً همان‌طور که تعریف شده‌اند نوشته شوند (مثلاif نهIf ).
2. عدم استفاده به عنوان نام متغیر: نمی‌توانید از کلیدواژه‌ها (مانند for یا while) به عنوان نام متغیر (در هنگام تعریف متغیر) استفاده کنید.
3. توجه به نسخه پایتون: برخی کلیدواژه‌ها در نسخه‌های مختلف پایتون ممکن است متفاوت باشند (مثلاً print در پایتون 2 و 3).
4. فاصله‌گذاری (Indentation) : پایتون از فاصله‌گذاری برای تعریف بلوک‌های کد استفاده می‌کند. عدم رعایت آن منجر به خطا می‌شود.

رعایت این نکات باعث می‌شود کدنویسی شما حرفه‌ای‌تر و بدون خطا باشد.

به نقل از Kinsta :
“پایتون به دلیل سادگی و قابلیت خوانایی‌اش، یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای مبتدیان است.”

سوالات متداول

1-دستورات اصلی پایتون کدامند؟

دستورات اصلی شامل if,  for, while, def, class, try, except و import هستند که برای کنترل جریان، تعریف ساختارها و مدیریت خطاها استفاده می‌شوند.

2-چگونه از try-except برای مدیریت خطاها در پایتون استفاده کنیم؟

ساختار try-except به شما اجازه می‌دهد خطاها را مدیریت کنید. مثال:

try:

x = 5 / 0

except ZeroDivisionError:

print("خطا: تقسیم بر صفر")

3-فرق بین def و lambda در پایتون چیست؟

• def: برای تعریف توابع چندخطی و پیچیده استفاده می‌شود.
  مثال:

def multiply(x, y):

return x * y

• lambda: برای توابع کوتاه و ناشناس.
  مثال:

multiply = lambda x, y: x * y