متخصص داده کیست و چه نقشی در دنیای امروز دارد؟

متخصص داده کیست؟

با پیشرفت تکنولوژی در قرن 21، علم داده (Data Science) را می‌توان قدرتمند‌ترین حوزه فناوری عصر حاضر معرفی کرد. در گزارش‌های تجاری که توسط دانشگاه هاروارد ارائه شده‌، متخصص یا دانشمند داده (Data Scientist) را یکی از افراد مهم در دنیای دیجیتال مارکتینگ معرفی کرده است. کسانی که در این حوزه فعالیت دارند، از این علم در بخش‌های مختلف استفاده می‌کنند که نتیجه آن درآمدهای بالا خواهد بود. فرد متخصص در علم داده (Data Science)، با تجزیه و تحلیل اطلاعات، می‌تواند اقدام به رفع مشکلات، ارائه الگوهای مناسب و پیش بینی در حوزه‌های مختلف کند.

اگر به صورت کلی بخواهیم به سؤال متخصص داده (Data Scientist) کیست؟ جواب بدهیم باید این‌طور بیان کنیم، متخصص داده کسی است که دانش لازم برای تجزیه، تحلیل و تفسیر اطلاعات به صورت هدفمند را دارد. این افراد، با آموزش‌هایی که دیده‌اند، توانایی اجرای مهارت‌های آماری پیشرفته، کار با الگوریتم‌های یادگیری ماشین و ارائه پاسخ به پرسش‌های مهم را دارند. این توانایی‌ها در حال حاضر به بخش مهمی از فعالیت‌ها در مسیر موفقیت کسب و کارها تبدیل شده‌اند. به همین دلیل نیز بسیاری از صاحبان مشاغل، دنبال استخدام کارشناسان و متخصصان داده هستند. پیش بینی می‌شود که روزبه‌روز بر تعداد افراد فعال در این حوزه، بیشتر شود.

به نقل از سایت  courser:

«متخصص داده کیست؟ متخصصان داده در اصل، حل‌کننده‌ی مشکلات هستند. به دلیل بینش‌های عمده‌ای که می‌توانند به کسب‌وکارها ارائه دهند، مورد تقاضا نیز هستند. طبق گزارش دفتر آمار کار ایالات متحده (BLS)، مشاغل مربوط به داده در سال‌های آینده به سرعت در حال رشد هستند. این امر، حرفه متخصص داده را به یک انتخاب شغلی پرسود با پتانسیل رشد قابل توجه تبدیل می‌کند.»

وظایف اصلی یک متخصص داده

جواب به سؤال متخصص داده کیست؟ با بررسی وظایف و کارهایی که این افراد انجام می‌دهند، قابل‌درک‌تر می‌شود. در دنیای داده محور مدرن، نیاز به مدیریت بهتر کارها و مشخص کردن استراتژی‌های درست برای رشد در کسب و کارها است. در چنین شرایطی، نیاز به تفسیر و تحلیل اطلاعات بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در ادامه به وظایف اصلی متخصصان داده و کسانی که مهارت لازم در این فناوری را دارند، می‌پردازیم.

جمع‌آوری و پاک‌سازی داده‌ها

وقتی صحبت از وظایف متخصص داده می‌شود، اولین و اصلی‌ترین وظیفه‌ای که به ذهن همه می‌رسد، جمع آوری اطلاعات و پاک‌سازی آنهاست. هر کدام از این دو وظیفه، فرایندهای کاملاً جداگانه‌ای هستند که کارشناسان این حوزه، با دانش و مهارتی که دارند، می‌توانند آن را اجرا کنند. در ادامه به بررسی بیشتر این دو مفهوم می‌پردازیم.

• جمع آوری داده و اطلاعات: یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین وظایف متخصصان داده، جمع آوری اطلاعات و داده‌ها از منابع بزرگ است. در بسیاری از شرایط، جمع آوری این اطلاعات از بین حجم بالایی از داده‌ها صورت می‌گیرد. با توجه به پیشرفت‌هایی که انجام شده، در حال حاضر، استفاده از نرم افزارها، بهترین و سریع‌ترین روش برای جمع آوری داده‌ها به شمار می‌آید. برای دسترسی به اطلاعات درست و جمع آوری اطلاعات دقیق از بین حجم بالای داده، باید به نوع ابزاری که استفاده می‌کنید، توجه داشته باشید.
• پاک‌سازی داده‌ها: در فرایند شناسایی داده‌ها، اطلاعات ناقص، تکراری، نامنظم و نادرست از سایر داده‌ها تشخیص داده شده و پاک می‌شود. انجام این کار برای دستیابی به اطلاعات درست و دقیق، الزامی است. برای انجام این کار در حجم بالای اطلاعات باید از ابزارهای قوی و کاربردی استفاده شود. هدف از پاک‌سازی داده‌ها، بالا بردن کیفیت اطلاعات و اطمینان از نتیجه تحلیل می‌باشد. قطعاً بدون پاک‌سازی درست داده‌ها نباید انتظار دسترسی به نتایج درست و دقیق را نیز داشت.

تحلیل داده‌ها و کشف الگوها

یکی دیگر از وظایف مهمی که در جواب سؤال متخصص داده کیست؟ باید به آن اشاره کرد، تحلیل داده‌ها و کشف الگوها است. در تحلیل داده‌ها، اطلاعات خام جمع آوری، پاک سازی و پردازش می‌شوند تا الگوهای به کار رفته در آنها به درستی شناسایی شوند. این افراد به کمک شناسایی الگوها، می‌توانند پیش بینی‌های دقیق‌تری در حوزه‌ها و بخش‌های گوناگون انجام دهند. کشف الگوها به سازمان‌ها و کسب و کارها برای کنترل بهتر امور و مدیریت ریسک کمک می‌کند.

مدل‌سازی با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین

یکی دیگر از وظایف مهم کسی که در نقش Data Scientist عمل می‌کند، مدل سازی با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین است. در این فرایند با به کار گیری داده و اطلاعات، می‌توان یک مدل الگوریتمی برای دسترسی به پیش بینی‌های لازم انجام داد. در اکثر مواقع برای ساخت این الگوریتم‌ها از داده‌های آموزشی استفاده می‌شود. این الگوریتم‌ها در حوزه‌های مختلفی مثل پیش بینی قیمت‌ها در بازارهای مالی، تشخیص بیماری‌ها و بسیاری از موارد مشابه، به کار می‌روند.

ارائه نتایج به‌صورت قابل فهم برای کسب‌وکار

اگر می‌خواهید بدانید متخصص داده کیست؟ باید به نحوه ارائه نتایج او توجه داشته باشید. کسی که تخصص و مهارت لازم در استخراج داده‌ها، پاک‌سازی و مدل سازی را داشته باشد، نتیجه کار را نیز به گونه‌ای قابل فهم، ارائه می‌کند. استفاده از نمودارهای تصویری و گرافیکی، یکی از راه‌های مناسب برای نمایش نتایج است. با یک نگاه اجمالی نیز می‌توان به درک کاملی از اطلاعات دست پیدا کرد.

مهارت‌ها و ابزارهای مورد نیاز متخصص داده

یکی دیگر از عواملی که می‌توان با کمک آن به سؤال متخصص داده کیست؟ جواب داد، اطلاعات آن فرد از ابزارهای این حوزه است. علم داده با به‌کارگیری ابزارهای تخصصی و کاربردی انجام می‌شود و بدون شناخت ابزار، نمی‌توان آن را اجرایی کرد. به همین دلیل نیز در حال حاضر، دوره‌های آموزشی زیادی جهت آشنایی با ابزارها و کسب مهارت برای کار با آنها، برگزار می‌شوند. دوره جامع متخصص علم داده که توسط مجموعه دیتایاد برگزار می‌شود، یکی از آنهاست. در این دوره، تمام ابزارهای کاربردی که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم و نحوه کار با آنها، آموزش داده شده است.

زبان‌های برنامه‌نویسی مانند Python و R

کسانی که می‌خواهند توانایی‌های افراد در حوزه فناوری داده‌ها را بسنجند و بدانند متخصص داده کیست، بهتر است میزان آشنایی و مهارت او در خصوص دو ابزار Python یا R را بررسی کنند. این دو زبان برنامه نویسی محبوب، به صورت گسترده در زمینه تحلیل و استخراج داده‌ها استفاده می‌شوند. نمی‌توانید فردی را متخصص داده معرفی کنید ولی اطلاعاتی در خصوص این دو زبان برنامه نویسی نداشته باشد. ویژگی‌های هر کدام از این دو به صورت زیر است.

• Python: ویژگی‌های زبان برنامه نویسی پایتون باعث شده تا این ابزار، کاربرد و محبوبیت بالایی در بین متخصصان داده داشته باشد. اصلی‌ترین ویژگی‌های این برنامه شامل؛ خوانایی و انعطاف پذیری بالا، دارای کتابخانه‌های گسترده و متنوع، قابلیت مدیریت حافظه، پشتیبانی از فرمت‌های مختلف و…است. یکی از ویژگی‌های اصلی که باعث کاربرد و محبوبیت پایتون در بین متخصصان داده شده، متن باز بودن آن است. تمام کتابخانه‌های آن برای تحلیل داده نیز این ویژگی را دارند.
• R: این زبان برنامه نویسی که متن باز است، محیطی گرافیکی و محاسباتی دارد. ویژگی‌های متنوع این زبان برنامه نویسی، آن را به ابزاری کاربردی در بین متخصصان تبدیل کرده است. برخی از ویژگی‌های اصلی R عبارت‌اند از: متن باز بودن، دارای قابلیت‌های آماری گسترده، قابلیت توسعه، ادغام با سایر زبان‌ها و…

آشنایی با کتابخانه‌هایی مثل Pandas، Scikit-learn، TensorFlow

اگر همچنان این سوال مطرح است که متخصص داده کیست؟ باید بگوییم که متخصص داده کسی است که با کتابخانه‌های پایتون آشنایی داشته باشد. این زبان برنامه نویسی پرطرف‌دار دارای صدها کتابخانه متنوع با کاربردهای گوناگون است. در ادامه به اصلی‌ترین کتابخانه‌های آن در علم داده اشاره می‌کنیم.

• کتابخانه Pandas: کاربرد اصلی این کتابخانه، تحلیل و پاک‌سازی اطلاعات و داده‌ها است. با توجه به ساختار این کتابخانه، شرایط کار با داده‌های جدولی و ارقام، به راحتی فراهم می‌شود. با استفاده از این کتابخانه، انجام کارهایی مثل خواندن و نوشتن داده‌ها در فرمت‌های مختلف، تحلیل و تصویر سازی آنها با سرعت قابل اجراست.
• کتابخانه Scikit-learn: یکی از بهترین کتابخانه‌های کاربردی برای یادگیری ماشین و تحلیل داده با پایتون است. این کتابخانه متن باز، برای استخراج داده از منابع بزرگ طراحی شده که ابزارهای مختلفی برای یادگیری ماشین نیز دارد. اصلی‌ترین ویژگی‌های Scikit-learn شامل: پشتیبانی از الگوریتم‌های متنوع یادگیری ماشین، رابط کاربری ساده، پردازش سریع و دارای ابزارهای مختلف برای ارزیابی اطلاعات است.
• کتابخانه TensorFlow: یکی دیگر از کتابخانه‌هایی است که برای تحلیل داده با پایتون، استفاده می‌شود. این کتابخانه را به عنوان قوی‌ترین ابزار برای یادگیری ماشین و آموزش عمیق در جهان می‌شناسند که توسط گوگل نیز توسعه پیدا کرده است. ویژگی‌های کلیدی این کتابخانه عبارت‌اند از: پشتیبانی از یادگیری ماشین، ارائه منابع آموزشی گسترده، دارای مقیاس پذیری بالا و قابلیت توسعه چند پلتفرمی.

مهارت در SQL و پایگاه‌های داده

در جواب متخصص داده کیست؟ باید این را نیز بیان کرد که آشنایی با زبان‌های برنامه نویسی بیشتر، نشان دهنده اطلاعات بالای افراد است. SQL، یک نوع زبان خاص دامنه در برنامه نویسی به شمار می‌آید که برای پردازش و مدیریت پایگاه‌های داده استفاده می‌شود. کسانی که مهارت لازم در این زمینه را داشته باشند، توانایی انجام بسیاری از کارها در حوزه فناوری و برنامه نویسی را خواهند داشت.

توانایی در مصورسازی داده با ابزارهایی مثل Power BI و Tableau

یکی دیگر از مهارت‌هایی که می‌توان در جواب سؤال متخصص داده کیست؟ بیان کرد، توانایی در تصویرسازی نتایج است. تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات زمانی معنی پیدا می‌کند که بتوان نتیجه تحلیل‌ها را به صورت قابل درک برای مخاطبان، بیان کرد. برای انجام سریع و دقیق این کار، ابزارهای متنوعی وجود دارند که از بهترین آنها می‌توان به Power BI و Tableau اشاره کرد. با به‌کارگیری این ابزارها، می‌توانید داده‌های خام را به نمودارها، چارت‌ها و داشبوردهای تعاملی تبدیل کنید تا توانایی درک نتیجه، راحت‌تر شود. مزیت‌های استفاده از این ابزارها شامل موارد زیر هستند.

• درک عمیق و مفهومی با مصورسازی داده‌ها
• تحلیل و تفسیر کامل اطلاعات
• قابلیت اشتراک گذاری داده‌ها
• امکان ساخت گزارش‌های بصری استاندارد و جذاب

بازار کار و درآمد متخصصان داده

سوال دیگری که بعد از گرفتن جواب متخصص داده کیست؟ مطرح می‌شود این است که بازار کار و آینده شغلی این افراد چگونه است. در جواب باید این‌طور بیان کرد که با پیشرفت تکنولوژی و نیاز بسیاری از مراکز به اطلاعات تخصصی، بازار کار این افراد رونق پیدا می‌کند. در دنیای مدرن که بر پایه اطلاعات بنا شده، بدون دسترسی به داده‌های مفید و کاربردی، امکان اجرای بسیاری از فعالیت‌ها وجود ندارد. متخصصان داده در حوزه‌ها و بخش‌های مختلفی مثل مدیریت داده‌ها، مهندسی داده، تجزیه و تحلیل داده و گرایش‌های دیگر فعالیت دارند. هر کدام از این گرایش‌ها نیز دارای سطوح مختلفی بوده که درآمد آنها با توجه به توانایی و مهارت افراد، متغیر است. پیش بینی می‌شود که نیاز به این متخصصان در سال‌های آینده، بیشتر نیز شود.

اگر می‌خواهی بدانی دیتا ساینتیست کیست و مسیر ورود به دنیای دیتا ساینس را پیدا کنی، همین الان با دوره‌های دیتایاد شروع کن. یکی از دوره‌های پیشنهادی این مجموعه برای کسب مهارت و کار با ابزارهای کاربردی، دوره جامع نخبگان پایتون است. 09905501998

سوالات متداول

1-دیتا ساینس چیست؟

قبل از اینکه بدانیم متخصص داده کیست باید بدانیم که علم داده یا دیتا ساینس چیست. علم داده به معنی ابزارها، روش‌ها و الگوریتم‌هایی است که برای استخراج و تحلیل اطلاعات خام و ساختار یافته، استفاده می‌شود. استخراج این داده‌ها در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف به کار می‌رود.

2-متخصص داده کیست؟

متخصص داده کسی است که مهارت و دانش لازم برای استخراج داده‌ها با ابزارهای مختلف را دارد. این فرد با شرکت در دوره‌های آموزشی و کسب تجربه در این حوزه، می‌تواند اطلاعات مختلف را از منابع گوناگون استخراج، تحلیل و مصور سازی کند. تخصص این افراد را می‌توان در گرایش‌های مختلف دسته بندی کرد که با توجه به مهارت و تجربه‌ای که دارند، درآمد آنها نیز متغیر است.

3-وظایف متخصص داده کدام‌اند؟

وظایف متخصص داده به عنوان فردی که مهارت لازم در این حوزه را دارد، بسیار گسترده است. از اصلی‌ترین وظایف این فرد می‌توان به تحلیل و پاک‌سازی داده‌ها، کشف الگوها، مدل سازی آنها و مصور سازی نتایج برای درک بالا اشاره کرد. البته متخصصان داده در گرایش‌های مختلف فعالیت دارند که باعث ایجاد تفاوت‌هایی در مهارت و وظایف آنها می‌شود.

4-ابزارهای کاربردی که اکثر متخصصان داده استفاده می‌کنند، کدام‌اند؟

کار اصلی متخصص و دانشمند داده، با به‌کارگیری ابزارهای کاربردی انجام می‌شود. در دنیای مدرن امروزی، تعداد این ابزارها بسیار زیادند که هر کدام از آنها، ویژگی‌های خاصی نیز دارند. زبان برنامه نویسی پایتون و R، جزء ابزارهای محبوب و پرطرف‌دار در این زمینه هستند. تنوع کتابخانه‌های پایتون باعث شده تا این برنامه، محبوب‌ترین ابزار در علم داده برای متخصصان و مبتدی‌ها باشد.