کلیدواژه‌ های پایتون – بخش اول

در درس سوم از آموزش رایگان پایتون در سایت دیتایاد هر زبانی دارای کلمات و مجموعه‌ای از قواعد است که جملات را معنادار می‌کنند. به همین ترتیب، در زبان برنامه‌نویسی پایتون نیز مجموعه‌ای از کلمات از پیش تعریف‌شده وجود دارد که به نام کلیدواژه‌ها شناخته می‌شوند. کلیدواژه‌ها وقتی همراه با شناسه‌ها (Identifiers) به کار می‌روند، جملات معناداری را تشکیل می‌دهند. نمی‌توان از کلیدواژه‌های پایتون به عنوان نام متغیرها، توابع، و کلاس‌ها استفاده کرد.

در این مقاله، کلیدواژه‌ های پایتون (Python Keywords) و نحوه استفاده از آن‌ها برای انجام برخی وظایف را یاد خواهیم گرفت.

کلیدواژه‌ های پایتون

کلیدواژه‌ ها در پایتون، کلمات رزرو شده‌ای هستند که نمی‌توان از آنها به عنوان نام متغیر، نام تابع، یا هر شناسه دیگری استفاده کرد.

فهرست کلیدواژه‌ ها در پایتون

دریافت لیست تمام کلیدواژه‌ های پایتون

برای دریافت لیست تمام کلیدواژه‌ های پایتون، می‌توان از کد زیر استفاده کرد. 

import keyword

# printing all keywords at once using "kwlist()"
print("The list of keywords is : ")
print(keyword.kwlist)

بیایید به طور دقیق‌تر هر کلیدواژه را با استفاده از نمونه‌های خوبی بررسی کنیم.

کلیدواژه‌های True، False، None در پایتون

True:

این کلیدواژه برای نشان دادن یک مقدار بولین درست به کار می‌رود. اگر یک عبارت درست باشد، “True” چاپ خواهد شد.

False:

این کلیدواژه برای نشان دادن یک مقدار بولین غلط به کار می‌رود. اگر یک عبارت غلط باشد، “False” چاپ خواهد شد.

None:

این یک ثابت ویژه است که برای نشان دادن یک مقدار تهی یا هیچ به کار می‌رود. مهم است که بدانیم 0 یا هر ظرف خالی دیگری (مانند یک لیست خالی) با None برابر نیست.

این یک شیء با نوع داده‌ای خودش، یعنی NoneType است. نمی‌توان چندین شیء None ساخت و به متغیرها اختصاص داد.

استفاده از True، False و None در پایتون

• False برابر با 0 است و True برابر با 1 است.
• جمع True + True + True برابر با 3 است.
• جمع True + False + False برابر با 1 است.
• None با 0 یا یک لیست خالی ([]) برابر نیست. 

print(False == 0)
print(True == 1)

print(True + True + True)
print(True + False + False)

print(None == 0)
print(None == [])

True
True
3
1
False
False

کلیدواژه‌های and, or, not, in, is در پایتون

کلیدواژه and

کلمه and یک عملگر منطقی در پایتون است. “and” اولین مقدار غلط را برمی‌گرداند. اگر غلطی یافت نشود، آخرین مقدار را برمی‌گرداند. جدول درستی برای “and” در زیر توضیح داده شده است.

به کد زیر به همراه نتایج آن نگاه بیاندازید: 

print(0 and 3)
# result >> 0

print(3 and 10)
# result >> 10

print(10 or 20 or 30 or 10 or 70)
# result >> 10

عبارات بالا ممکن است برای یک برنامه‌نویس که از زبانی مانند C می‌آید و عادت دارد که عملگرهای منطقی همیشه مقادیر بولین (0 یا 1) برگردانند، کمی گیج‌کننده باشد. خطوط زیر مستقیماً از مستندات پایتون آمده‌اند که این موضوع را توضیح می‌دهند:

* در پایتون برای عبارت x and y ابتدا x ارزیابی می‌شود؛ اگر x غلط باشد، مقدار آن برگردانده می‌شود؛ در غیر این صورت، y ارزیابی می‌شود و مقدار نتیجه برگردانده می‌شود.

* در پایتون برای عبارت x or y ابتدا x ارزیابی می‌شود؛ اگر x درست باشد، مقدار آن برگردانده می‌شود؛ در غیر این صورت، y ارزیابی می‌شود و مقدار نتیجه برگردانده می‌شود.

به خاطر داشته باشید که هیچ یک از عملگرهای and و or محدود به برگرداندن مقادیر False و True نیستند، بلکه آخرین مقداری که ارزیابی می‌کنند را بازمی‌گردانند.

این خصوصیت گاهی اوقات کاربردی است، مثلاً اگر s یک رشته باشد که باید در صورت خالی بودن، با یک مقدار پیش‌فرض جایگزین شود، عبارت “s or “foo مقدار مطلوب را به دست می‌دهد. چون عملگر not باید یک مقدار جدید بسازد، پس بدون توجه به نوع ورودی‌اش، همیشه یک مقدار بولین بازمی‌گرداند.

برای مثال عبارت “not “foo مقدار False را به جای یک رشته خالی تولید می‌کند.

کلیدواژه or در پایتون

این یک عملگر منطقی در پایتون است. “or” اولین مقدار درست (True) را برمی‌گرداند. اگر مقدار درستی یافت نشود، آخرین مقدار را برمی‌گرداند. جدول درستی برای “or” در زیر نمایش داده شده است.

به کد زیر و نتایجش نگاهی بیاندازید 

print(0 or 3)
# result >> 3

print(3 or 10)
# result >> 3

print(0 or 0 or 3 or 10 or 0)
# result >> 3

not:

این عملگر منطقی، مقدار حقیقی را برعکس می‌کند. یعنی True را به False تبدیل می کند(و بالعکس).

in:

این کلیدواژه برای چک کردن اینکه آیا یک داده ساختار (مانند لیست یا دیکشنری) حاوی مقدار خاصی است یا نه، به کار می‌رود. همچنین برای حلقه زدن درون داده ساختارها استفاده می‌شود.

is:

is یکی از کلیدواژه های پایتون است که برای آزمایش هویت شیء به کار می‌رود، مثلاً برای بررسی اینکه آیا دو شیء در یک مکان حافظه قرار دارند یا خیر.

پیاده‌سازی کلیدواژه‌های and، or، not، is و in در پایتون

کد ارائه شده در زیر عملیات‌های مختلفی را در پایتون نشان می‌دهد:

1. عملیات‌های منطقی:

– ‘or‘ هنگامی ‘True‘ برمی‌گرداند که حداقل یکی از عملوندها ‘True‘ باشد.

– ‘and‘ فقط زمانی ‘True‘ برمی‌گرداند که هر دو عملوند ‘True‘ باشند.

– ‘not‘ مقدار عملوند را وارونه می‌کند.

2. کلیدواژه “in” در پایتون:

– بررسی می‌کند که آیا ‘t‘ در رشته ‘datayad‘ وجود دارد و جوابی متناسب با آن چاپ می‌کند.

– در کاراکترهای رشته حلقه می‌زند.

3. کلیدواژه “is” در پایتون:

– بررسی می‌کند که آیا دو رشته خالی (‘ ‘) یکسان هستند (مقدار ‘True‘ برمی‌گرداند).

– بررسی می‌کند که آیا دو دیکشنری خالی ({}) یکسان هستند (مقدار ‘False‘ برمی‌گرداند).

print(True or False)
print(False and True)
print(not True)
if 't' in 'datayad':
	print("t is part of datayad")
else:
	print("t is not part of datayad")
for i in 'datayad':
	print(i, end=" ")

print("\r")
print(' ' is ' ')
print({} is {})

True
False
False
t is part of datayad
d a t a y a d
True
False

کلیدواژه‌های تکرار در پایتون –for، while، break، continue

for:

for یکی دیگر از کلیدواژه های پایتون است که برای کنترل جریان برنامه و برای حلقه‌زدن استفاده می‌شود.

while:

کارکردی مشابه با “for” دارد و برای کنترل جریان برنامه و حلقه‌زدن به کار می‌رود.

break:

کلمه break برای کنترل جریان حلقه استفاده می‌شود. این دستور برای خروج از حلقه استفاده می‌شود و کنترل را به دستوری که بلافاصله پس از حلقه می آید، می‌برد.

continue:

 کلمه continue نیز برای کنترل جریان کد به کار می‌رود. این کلیدواژه تکرار فعلی حلقه را رد می‌کند اما حلقه را به پایان نمی‌برد.

استفاده از کلیدواژه‌های for، while، break، continue در پایتون

کد زیر شامل یک حلقه for و یک حلقه while است:

1. حلقه For: از 0 تا 9 تکرار می‌شود و اعداد را چاپ می‌کند. هنگامی که به عدد 6 می‌رسد، حلقه شکسته می‌شود.

2. حلقه while: متغیر i را با 0 مقداردهی می‌کند تا اعداد از 0 تا 9 را چاپ کند. اما هنگامی که i برابر با 6 است، چاپ را رد می‌کند و به تکرار بعدی ادامه می‌دهد. 

for i in range(10):

	print(i, end=" ")
	if i == 6:
		break

print()
i = 0
while i < 10:
	if i == 6:
		i += 1
		continue
	else:
		print(i, end=" ")

	i += 1

6 5 4 3 2 1 0

6 9 8 7 5 4 3 2 1

کلیدواژه‌های شرطی در پایتون – if، else، elif

if:

این یک دستور کنترلی برای تصمیم‌گیری است. عبارت درست (صحیح) باعث می‌شود کنترل به بلوک دستور “if” برود.

else:

این یک دستور کنترلی برای تصمیم‌گیری است. عبارت غلط باعث می‌شود کنترل به بلوک دستور “else” بیاید.

elif:

این نیز یک دستور کنترلی برای تصمیم‌گیری است. این دستور مخفف “else if” است.

استفاده از کلیدواژه‌های if، else، و elif در پایتون

کد زیر مقدار متغیر i را بررسی می‌کند:

– اگر ‘i‘ برابر با 10 باشد، این عبارت را چاپ می کند “i is 10“.

– اگر ‘i‘ برابر با 20 باشد، این عبارت را چاپ می کند “i is 20“.

– اگر ‘i‘ نه 10 باشد و نه 20، این عبارت را چاپ می کند “i is not present.”

در این مثال، “i is 20” چاپ می‌شود زیرا مقدار i برابر با 20 است.

در درس چهارم از دوره آموزش پایتون، سایر کلیدواژه های پایتون را با هم بررسی خواهیم کرد.